Access to Energy Dialogue 2023

Donderdag 1 juni 2023 biedt de Gemeente Arnhem in de Eusebiuskerk een podium aan de eerste editie van Access to Energy. In Arnhem, dΓ© Energy hotspot, gaan Nederlandse en buitenlandse energie-experts met elkaar in gesprek over technische, organisatorische en maatschappelijke aspecten van de energietransitie.

De transitie van fossiele naar duurzame energiebronnen is in volle gang. De uitdagingen zijn groot, de ambities hoog. Ook is er haast, want de vraag naar duurzame energie overtreft het aanbod en Europa streeft naar onafhankelijkheid van fossiele bronnen.

In de regio Arnhem-Nijmegen werken bedrijven, overheid, onderwijs en onderzoek samen om met energie-innovaties de transitie de versnellen en op te schalen naar een hoger niveau van toepassing. Energy Hotspot Arnhem kent een uniek ecosysteem van traditionele grote spelers  als TenneT, Alliander, DNV-GL, KEMA en DEKRA en innovatieve MKB bedrijven. Het samenspel tussen deze partijen leidt tot innovatieve oplossingen en een versnelling in de energietransitie. Niet in de laatste plaats omdat zij daarin gezamenlijk optrekken met onderwijspartijen van binnen en buiten de regio, zoals de Radboud Universiteit, de TU Delft en de HAN University of Applied Sciences.  Met de Access to Energy Dialogue biedt de hotspot Energy Arnhem de gelegenheid aan regionale, nationale en internationale partijen om kennis, kunde en slimme ideeΓ«n omtrent de energietransitie vanuit dit rijke ecosysteem op te doen.

Jaarlijks evenement

Tijdens deze eerste editie van Access to Energy op donderdag 1 juni gaan Nederlandse en buitenlandse energie-experts van overheid, wetenschap en bedrijfsleven met elkaar in gesprek. Overkoepelend thema: hoe realiseren wij de energietransitie in technisch, organisatorisch en maatschappelijk opzicht het best.

Deze eerste eendaagse Access tot Energy dialogue vormt de start van een jaarlijks terugkerend internationaal evenement van een week. Die herhaling biedt continuΓ―teit en is tevens een periodiek meetmoment; waar staan we en hoe gaan we van hieruit verder. Deelnemers ontmoeten elkaar fysiek tijdens Access to Energy, een bewuste keuze die de uitwisseling van ideeΓ«n en het opzetten van gezamenlijke initiatieven bevordert.

Arnhem en energie

Dat Arnhem het podium is van de Access to Energy dialogue is bijna een vanzelfsprekendheid, vindt Nermina KundiΔ‡, wethouder Onderwijs en Jeugdbeleid, Duurzame Mobiliteit en Economie. ”De stad is van oudsher onlosmakelijk verbonden met energie. TenneT, Alliander, KEMA en DEKRA, ze zijn allemaal in Arnhem begonnen en zijn nog steeds hier gevestigd. En in het laatste decennium is de stad verrijkt met een ecosysteem van innovatieve MKB partijen, startups en scale-ups die werken aan (decentrale) oplossingen voor de energietransitie, die voor een belangrijk deel op het Industriepark Kleefse Waard gevestigd zijn. Een aantal bedrijven zoals Nedstack of ElaadNL, zijn in Arnhem klein begonnen en inmiddels gevestigde partijen. In Arnhem en in de regio daarbuiten is er een enorme expertise op het gebied van energie voor zowel bedrijven als huishoudens.”

β€œBovendien zijn we als gemeente volop bezig met de energietransitie. Hoe richten we onze stad energieneutraal in? Wat betekent dat voor onze burgers en bedrijven? Welke transitieroute is de slimste? Wat is de goede volgorde van de dingen? Waar liggen de mogelijkheden qua techniek? Hoe verhoudt de transitie zich tot de bestaande wet- en regelgeving? Kan onze aanpak een voorbeeld voor anderen zijn? Het zijn razend interessante vragen en enorm ingewikkelde processen, want alles is met elkaar verknoopt.”

Slimme oplossingen

β€œDe energietransitie grijpt diep in op hoe wij wonen, werken en ons verplaatsen, kortom in onze manier van leven. Alle reden om samen aan slimme oplossingen te werken”, zegt Jeroen Herremans, directeur Connectr Energy-Innovation. β€œWe hebben in de regio op tal van gebieden expertise in huis.” aldus Marieke Butterhoff. Ze is als civic entrepeneur Energy bij The Economic Board nauw betrokken bij de projecten rondom de energietransitie. β€œGeografisch gezien loopt er een band van maakindustrie van Twente tot in Brabant. Dat is een unieke keten van bedrijven met Arnhem als spil wat betreft kennis omtrent energie. Zaak is die kennis en kunde op het gebied van technologie, organisatie, opleiding en onderzoek bijeen te brengen. Letterlijk. Elkaar fysiek ontmoeten, vertellen waar we mee bezig zijn, in welke richting we aan oplossingen werken, hoe we elkaar daarbij praktisch kunnen helpen.”

Regionaal, maar met Europese ambities, is Connectr het innovatieve vliegwiel. In samenwerking met bedrijven, onderzoeks- en opleidingsinstituten verzorgt Connectr innovatieprogramma’s, het Innovatielab en Shared Facilities waar vernieuwingen op het gebied van energie getest, gedemonstreerd en in de praktijk gebracht. Dit met het doel als katalysator te fungeren om nieuwe ontwikkelingen versneld toe te passen en op te schalen. 

Routes

β€œRuwweg zijn er twee transitieroutes die elkaar aanvullen”, schetst Jeroen. β€œEen centrale landelijke benadering en een decentrale route die inzet op lokale en regionale oplossingen. Focus tijdens deze eerste Access to Energy ligt op de vraag: Hoe bouwen we een slim, betrouwbaar en veilig energienetwerk.”

Hiervoor heeft TenneT β€˜Target Grid’ ontworpen, die het bedrijf tijdens de dialogue presenteert. TenneT opteert voor een onderling verbonden netwerk van gelijkstroomsupersnelwegen en energiehubs. Deze combinatie is in staat duurzame elektriciteit veilig en betrouwbaar over grote afstanden te transporteren.

Van deze visie worden overigens de contouren al zichtbaar. β€œDenk aan de Β Smart Energy Hubs die volop in ontwikkeling zijn”, zegt Marieke. β€œIn Oost Nederland is er een livinglab Smart Energy Hubs opgezet. Van de 10 bedrijventerreinen in het Living Lab, liggen er drie in het Lifeport gebied, namelijk InnoFase Duiven, Brick Valley en TPN-West Nijmegen. Hier wordt aan oplossingen voor de netcongestie gewerkt. Door in te zetten op de realisatie van decentrale energiesystemen. Zo bouwen we aan stabiele, flexibele, lokale duurzame alternatieven voor energieopwekking, -opslag en -gebruik. Ook worden zo in de regio ontwikkelde innovaties op de bedrijventerreinen toegepast”.

β€œWe moeten de energie-expertise in de regio Arnhem-Nijmegen inzetten om ons landelijk en internationaal te profileren”, benadrukt Nermina. β€œDe oplossingen die wij bedenken kunnen ook elders op de wereld werken. In die zin is deze transitie ook een businesscase die werk, kennis en inkomsten oplevert.”

Ze vervolgt: β€œTransitie is verandering. Veranderen betekent bestaande systemen en routines doorbreken. Door praktisch aan de slag te gaan, door draagvlak te kweken, nut en noodzaak aan te tonen en de durf om nieuw terrein te betreden. Dat kunnen we alleen samen doen en daar levert Arnhem met de Access to Energy graag een bijdrage aan.”

Rijnstate Elst eerste ziekenhuis dat draait op eigen waterstof

Rijnstate Elst is het eerste ziekenhuis in Europa dat de energie uit waterstof haalt en niet afhankelijk wil zijn van externe elektriciteit.  Op het terrein komt een waterstofbank die energie opslaat en die ervoor zorgt dat het gebouw de eerste jaren voor 60 procent zelfvoorzienend wordt. 

Op den duur moet het volledig voor de eigen energie zorgen. ,,Het elektriciteitsnet komt steeds meer onder druk te staan. Door daar niet afhankelijk van te zijn, kiezen wij voor waterstof. Daarnaast hebben wij duurzame ambities”, zegt bouwdirecteur Willem-Jan Hanegraaf, verantwoordelijk voor de locatie in Elst.

Lees het volledige artikel hier.

 

Verkenning waterstof backbone IPKW: op de toekomst voorbereid!

Waterstof wordt gezien als een onmisbare schakel in de energietransitie en is daarom niet meer weg te denken in de energiemix van de toekomst. Hoe waterstof zal worden ingezet en op welke schaal is echter nog een cruciaal vraagstuk. Daarom zien we nog een sterke ontwikkeling van veel verschillende waterstof toepassingen voor de industrie, mobiliteit en gebouwde omgeving.

De ontbrekende schakel voor deze ontwikkeling is de 24/7 beschikbaarheid van waterstof in een toegankelijke distributieleiding (β€˜backbone’) voor de uitvoering van innovatieprojecten, pilots en demo’s. Ook voor het opschalen van marktrijpe producten is dit cruciaal, omdat het gebruik van waterstof over de weg via β€˜tube trailers’ niet kosteneffectief is. Bovendien onderscheidt een dergelijke distributieleiding zich ten opzichte van de waterstofleidingen in de grote chemische clusters (Eemshaven, Rijnmond, Zeeuws-Vlaanderen, Chemelot) waar waterstof als grondstof wordt ingezet en ten opzichte van infrastructuur die er is voor fundamenteler onderzoek van lage TRL niveaus.

Industriepark Kleefse Waard in Arnhem is de thuisbasis voor maakbedrijven in onder andere de elektrochemie, die nationaal en internationaal toonaangevend zijn in de waterstoftechnologie, waarbij de afgelopen jaren tientallen miljoenen geΓ―nvesteerd is in de productie- en testfaciliteiten op het gebied van elektrolyse, brandstofcelsystemen en opslagtechnologie.

IPKW is daardoor goed gepositioneerd om deze ontbrekende schakel in te vullen door een toegankelijke waterstof distributieleiding te faciliteren die bestaande producenten en gebruikers op het terrein, zoals Hygear, Nedstack, Hyet, HyMove, Elestor en het HANwaterstoflab als shared facility vanuit Connectr, aan elkaar kan verbinden. Voor Nedstack brengt dit bijvoorbeeld de ambitie een stap dichterbij om uit te groeien tot Fuel Cell Giga Factory. Bovendien biedt dit gelegenheid voor nieuwe partijen om hier flexibel op aan te sluiten en daarmee onderdeel te worden van het ecosysteem dat Connectr en Kiemt ondersteunen bij het aanjagen van energie sleuteltechnologieΓ«n.

Hiermee ontstaat een aantrekkelijke testomgeving voor β€˜fieldtests’ van op waterstof gebaseerde systemen. Dit kan variΓ«ren van waterstof cv-ketels voor de gebouwde omgeving, zwaar vervoer tot integrale Power2Power installaties voor mobiele of stationaire toepassingen. Ook biedt dit kansen voor Veolia als utiliteit operator van het energiesysteem op IPKW om ervaring op te doen met de aanleg en het beheer van waterstof netwerken in de energiemix.

Met dit doel voor ogen slaan IPKW, HyGear, Nedstack, Veolia, Connectr en Kiemt de handen ineen om de business case en randvoorwaarden van een waterstof distributieleiding te verkennen en uit te werken tot een plan voor realisatie. Daarmee wordt de eerste stap gezet voor het maximaal bedienen van het maatschappelijk vraagstuk over waterstof als onderdeel van de energiemix en zijn we op de toekomst voorbereid!

 

 

Overzichtsafbeelding/kaart van eerste tracΓ© waterstof distributieleiding
Overzicht van een indicatief, eerste tracΓ© voor de waterstof distributieleiding.

Duurzame bestrating op de Westervoortsedijk in Arnhem

Sinds begin oktober moet je rekening houden met wegwerkzaamheden richting Industriepark Kleefse Waard, en dus ook naar het kantoor van Kiemt. De gemeente Arnhem heeft aannemer NTP in samenwerking met Miscancell opdracht gegeven om de Westervoortsedijk, Zevenaarseweg en Oude Zevenaarseweg flink onder handen te nemen. Dit betekent een busbaan, nieuwe bushaltes en vernieuwde fietspaden. Maar let op: voor de bestrating is gekozen voor grasfalt.

‘Gewoon’ asfalt wordt gemaakt met bitumen, een aardolieproduct. Dat kan en moet duurzamer. En dat brengt ons bij grasfalt. Het bitumen wordt namelijk voor 50 % vervangen door lignine. Lignine wordt gemaakt uit olifantsgras, een houtachtige grassoort afkomstig uit Zuidoost-AziΓ«. Ook in het Europese klimaat groeit het gewas goed. Sterker nog, het gras wordt ook hier tot 4 meter hoog.  Eenmaal geplant, kan er zeker 20 tot 25 jaar jaarlijks geoogst worden. Wat olifantsgras zo bijzonder maakt, is de hoeveelheid CO2 die het opneemt. Het haalt zeker 4 keer meer CO2 uit de lucht dan bomen. Miscancell, ook gevestigd op IPKW, produceert lignine.

Daarnaast zorgt lignine voor 20% CO2-reductie door de lagere productietemperatuur van het asfalt, namelijk 130 Β°C in plaats van 170 Β°C. Dat is een besparing van ruim 2 mΒ³ gas per ton asfalt. Grasfalt heeft dezelfde eigenschappen als ‘gewoon’ asfalt en ook dezelfde garantietermijn. De verwachting is zelfs dat deze beter is voor grasfalt door onder andere de UV-bestendigheid.

Weer een stap in de goede richting dus! En als meest duurzame bedrijventerrein van Nederland is dit de ideale entree voor IPKW.

*De werkzaamheden zijn op 4 oktober 2021 gestart en duren tot 15 juli 2022. 

Op de hoogte blijven van circulaire economie en energietransitie

Je aanmelding kan niet worden bewaard, probeer het nogmaals.
Bedankt voor je aanmeldig
* verplicht veld