Het INTERREG project EnerPRO heeft de afgelopen 4 jaar ondersteuning geboden bij de realisatie en ontwikkeling van product en proces innovaties met betrekking tot gedecentraliseerde productie en opslag van hernieuwbare energie en energie-efficiencytechnologieën. EnerPRO heeft daarbij eveneens de grensoverschrijdende samenwerking tussen Duitse en Nederlandse MKB-bedrijven bevorderd.

Met behulp van de productinnovaties die in het kader van EnerPRO worden geïmplementeerd, wordt een wederzijdse toegevoegde waarde in de regio bereikt en vormt een belangrijke bijdrage aan het bereiken van de klimaatbeschermingsdoelen van Nederland en Noordrijn-Westfalen.

Het EnerPRO project is vier jaar geleden gestart en september 2022 zijn de laatste projecten afgerond. Al vanaf het begin is Kiemt, als projectpartner, betrokken geweest bij het INTERREG project EnerPRO. De afgelopen jaren heeft Tjardo Derksen de rol van regio coördinator voor de provincies Flevoland en Gelderland op zich genomen. In totaal heeft Kiemt één haalbaarheidsstudie en zes ontwikkelingsprojecten afgerond. Hieronder volgt een korte samenvatting van deze projecten.

24/7 Nature Power

Dit Nijmeegse bedrijf heeft samen met de Duitse partner Guspaf uit Xanten gewerkt aan een proefneming circulair ontgassen van binnenvaarttankers. Met het VentoClean Systeem zullen binnenvaartschepen hun schadelijke dampen met een minimale milieubelasting, en zonder gebruik van hulpstoffen, af kunnen geven. De voordelen zijn enorm aangezien de dampen niet meer in de lucht terecht komen en de ingedampte vloeistof gebruikt kan worden voor energieopwekking. Het idee is dat de scheepvaart door het leveren van walstroom die gegenereerd is door restdampen sneller de circulariteitsdoelstelling kan halen.

EScom

Escom heeft samen met Waterway Engineering GmbH gewerkt aan project PV-TE SKID. De achtergrond van dit project is dat in Nederland ongeveer 10,47% van de totale Nederlandse woningvoorraad is gebouwd tussen 1906 en 1965. Deze woningen zijn voornamelijk eigendom van VvE’s of van woningcorporaties. Om deze woningen te verduurzamen staan deze partijen voor een enorme opgave. Escom heeft een basissysteem ontwikkeld dat geschikt is voor dit type woningen. In alle projecten wordt gebruik gemaakt van PVT panelen als basis voor de warmtepomp. Zij hebben zelf een paneel ontwikkeld met een hoge performance en een goede prijs. Met het PV-TE paneel wordt per woning ongeveer 1500 kG CO2 bespaard. PV-TE is een stille en onderhoudsarme bron voor de warmtepomp en het dak krijgt een dubbele functie, zowel het opwekken van stroom als warmtebron.

Sit & Heat

Sit & Heat B.V, in samenwerking met Caisson Elektronic Gmbh, heeft voor dit project gewerkt aan de circulaire batterij: een combinatie van een duurzame oplossing en circulariteit en het kunnen inbouwen in bestaande producten van Sit & Heat. Deze nieuwe innovatie bestaat uit verschillende functies: de batterij van het systeem, de besturing van het systeem, de print (de computer van het systeem) en de sensor om verschillende gegevens te verzamelen en te verwerken. Het innovatieve karakter en de moeilijkheid om alle onderdelen te combineren in een circulaire module die in verschillende type toepassingen is in te bouwen. Alle componenten kunnen uitgebreid of vervangen worden. Dit zorgt ervoor dat de batterij en het Sit & Heat systeem langer meegaan. Het belangrijkste is dat alle grondstoffen zo goed mogelijk, in beheer van Sit & Heat, gerecycled worden.

Stanstechniek Gaanderen

Stanstechniek Gaanderen, MTTEnergy en Jan Putman Beheer B.V. hebben samengewerkt aan een configurator energiesysteem zonnepaneeldaken. In deze dakoplossing worden zonnestroompanelen geïntegreerd waardoor het aanzicht van het dak mooier en functioneler wordt. Stanstechniek heeft een dimensionering computersysteem ontwikkeld waarin het legplan en het aanzicht gelijk inzichtelijk wordt gemaakt, rekening houdende met de indeling van zonnepanelen op het dak en de posities van ramen, dakdoorvoeren en buitenmaten. Met dit systeem kunnen paneeldelen gelijk voor productie worden klaargezet en worden alle benodigde materialen inzichtelijk gemaakt. Het systeem laat de gebruiker direct zien hoe het dak eruit komt te zien en wat de kosten en besparingen zijn. Door deze automatisering wordt veel tijd bespaard. De verwachting is dat woningen daardoor sneller energieneutraal gemaakt kunnen worden, wat weer resulteert in een snellere CO2 reductie. Bij deze ontwikkeling wordt een visueel aantrekkelijk dak met PV- of PVT-modules ontworpen, worden de nodige componenten bepaald en kan de bouwer na de definitie van de mogelijke PVT-modules als warmtebron van een warmtepomp zijn eigen elektriciteit met dit systeem opwekken en tegelijkertijd een warmtebron voor een warmtepomp hebben. Door de toevoeging van het Solar energy Booster PVT systeem is het esthetisch verantwoorde energiedak van Standstechniek ontstaan.

Deze zonnedakconfigurator is ontwikkeld om de energietransitie van particuliere woningen te stimuleren. De werkingsprincipes zijn getest en er is een prototypewoning gebouwd. Deze woning kan ook als demowoning gebruikt worden.

Soluxa

Soluxa B.V. en Dachziegelwerke Nelskamp GmbH hebben gewerkt aan een haalbaarheidsstudie voor terracotta colored solar energy roofs. Het plaatsen van zwarte zonnepanelen is niet altijd mogelijk en gewenst, bijvoorbeeld op monumenten en in wijken met rode daken. Soluxa, een Nederlandse Startup die gekleurde zonnepanelen ontwikkelt, en Nelskamp, een Duitse fabrikant van dakpannen willen zonnepanelen breder toepasbaar maken. Dit kan door gebouw-geïntegreerde zonnepanelen (BIPV) te produceren die door hun vorm en kleur zo mooi mogelijk aansluiten bij het dak. Proeven hebben aangetoond dat het technisch mogelijk is om terracotta gekleurde zonne-energiedaken te maken. In deze studie is de vraag naar terracotta gekleurde gebouw-geïntegreerde zonnepanelen (BIPV) in Duitsland en Nederland onderzocht en verkend hoe de markt kan worden bediend. Duidelijk is dat de markt voor gekleurde zonnepanelen nog sterk in ontwikkeling is. Het product dat Soluxa en Nelskamp kunnen aanbieden heeft een hoger rendement en betere prijs dan andere alternatieven die er op de markt te vinden zijn. Alleen al in Nederland en Duitsland zijn er honderdduizenden gebouwen die geen zonne-energie kunnen opwekken omdat ze geen goedkeuring krijgen voor het plaatsen van panelen. De vraag naar de door dit consortium geboden oplossing is daarom aanzienlijk. Het lijkt dan ook waarschijnlijk dat een marktintroductie succesvol zal zijn.

Dochteren IA

Dochteren IA heeft samen met hun Duitse partner Mechatronik Institut Bocholt van de Westfälische Hochschule gewerkt aan een rotatieturbine. Deze turbine is gebaseerd op het visvriendelijke en beproefde vortex turbine ontwerp en wekt elektriciteit op uit langzaam stromend water met laag verval. Doorontwikkeling van dit project richt zich erop om ook bij grote variaties van de  watertoevoer kosten-efficiënt een hoge energieopbrengst per jaar te realiseren. Afhankelijk van het wateraanbod en het benodigde vermogen kunnen een of meerdere generatoren ingeschakeld worden en/of meerdere turbines parallel worden geplaatst. Hierdoor is de installatie compacter en tegelijkertijd kan optimale efficiëntie gedraaid worden. Dat betekent dat de installatie ook gebruikt kan worden op kleinere locaties met grote debietverschillen en kan er bovendien meer elektriciteit worden opgewekt. Er zijn verschillende kernvragen opgesteld en er is onderzoek gedaan. Het resultaat is een 0-serie ontwerp voor een pilot in Lochem en een ruwe schatting van de verwachte jaaropbrengst op basis van historische stromingsdata. Na de pilot zijn een demonstratie in Eefde en twee uitrol-projecten in Voorst en De Pol voorzien.

XINTC Global

XINTC heeft een alkaline elektrolyser stack ontwikkeld en getest met specifieke onderdelen die in samenwerking met een Duitse projectpartner tot stand zijn gekomen. De elektrolyser wordt ingezet voor het produceren van waterstof als vervanging van fossiele energiebronnen. Een diafragma als scheidingsbarrière voor waterstof en zuurstofbelletjes is hierin een uiterst belangrijk onderdeel, maar ook een technisch complex product. De constructieve integriteit van het diafragma, samen met een consistente kwaliteit in termen van prestatie en levensduur, maakt dat bij het ontwerp alle bekende variabelen met de juiste weegfactoren moet balanceren. De voordelen van dit diafragma ten opzichte van bekende anion membranen komen eigenlijk alleen tot hun recht in de geometrie van de stack. Een direct productvergelijk gaat daardoor niet op. Evenmin is het zinvol om het ontwikkelde diafragma af te zetten tegenover diafragma’s van andere aanbieders. In dit specifieke geval is het diafragma geen zelfstandig component, maar een integraal onderdeel van de stack. Het diafragma levert enkel prestaties in samenhang met het ontwerp van de geometrie van de cel.  

EnerPRO Slotevent

Het EnerPRO project heeft veel mooie innovaties opgeleverd. Tijdens het EnerPRO Slotevent op maandag 26 september in Kleve, Duitsland zijn deze innovaties in het zonnetje gezet. Duitse en Nederlandse ondernemers hebben tijdens dit event hun eindresultaat van het EnerPRO project en de toegevoegde waarde van EnerPRO gedeeld. Je kunt een compilatie van dit event hier terugkijken.