De genomineerden van de Jan Terlouw Innovatieprijs zijn bekend!

Uit 21 unieke aanmeldingen heeft de expertcommissie 6 innovaties geselecteerd. Zij maken allen kans op de Jan Terlouw Innovatieprijs 2023! De genomineerden zijn:

Dirk Jan van Dalfsen Paraveterinair met de innovatie “Schapenwol als kostenpost wordt verwerkt tot een waardevolle circulaire grondstof”
CLS Tex International bv. met de innovatie “Closed loop solutions 4 textile”
Pauline van Dongen met SUNTEX
ZEBRA B.V. met ZEBRA EMS
Bondus met “Productie van een lab-on-a-chip”
Aendless Energy BV met Aendless Sports Energy: warmtewinning uit kunstgras sportvelden

Jury

De genomineerden zullen op 28 september, tijdens The Future of Us, een pitch houden voor de jury. De jury bestaat dit jaar uit voorzitter Harry Webers, Jerome van Beek van MTSA Technopower, Caroline Kamerbeek van DNV, Luuk Wiehink van EARN-E en Lisette Bosch van Circulus.

Uit de genomineerden worden drie winnaars bekend gemaakt. De eerste prijs bestaat uit een geldprijs van € 8.000, een fysieke award, 5 dagen advies/ondersteuning door Kiemt, een jaar lang gratis netwerkpartner van Kiemt en een IP Smartscan door het Octrooicentrum. Daarnaast is er een 2e en 3e prijs. Jan Terlouw zal op het podium van The Future of Us hoogstpersoonlijk de prijzen uitreiken.

Meer informatie over de Jan Terlouw Innovatieprijs lees je hier.

Terugblik op het Cross-Border Hydrogen Cluster 2023

Donderdag 6 april vond de tweede editie van het Cross-Border Hydrogen Cluster plaats. Een evenement geïnitieerd vanuit Kiemt en Go4Export met als doel om de Duits-Nederlandse samenwerking op het gebied van waterstof verder vorm te geven. Kennis maken en kennis delen stond daarbij centraal.

Nederlandse en Duitse sprekers

Na een welkomstwoord van Jochem Garthoff namen de aanwezige sprekers het woord. De waterstofclusters gaven een update en enkele ondernemers vertelden over hun werkveld.

De sprekers:

Hans Brouwers van OostNL/Go4Export
Stephanie Koch van FH Münster
Jochem Garthoff van Kiemt
Roel van der Plas van Nedstack
Dr. Babette Nieder van H2EL – Wasserstofregion Emscher-Lippe
Julian P. Klug van HYCON GmbH
Henning Bückers van HYMAT-Energie cluster
Samuel Jacubasch van BEN-tec / H2Powercell GmbH
Dr. Markus Könning van H2 Netzwerk Westmünsterland

Presentaties sprekers

De grote lijn tijdens de bijeenkomst is de grote noodzaak en de wil om samen te werken. Nederland en Duitsland zijn een sterk team met sterktes op verschillende vlakken die elkaar aanvullen. Nederland is innovatief en creatief en Duitsland is groot en industrieel. Het is een goede match. Elkaar vinden is daarin het lastigste. Er zijn bijvoorbeeld verschillen tussen klanten in beide landen. Het is belangrijk om die verschillen te begrijpen en elkaar te vertrouwen.

Hans Brouwers van Go4Export gaf daarbij aan: “Waterstof is een van de meest succesvolle oplossingen in het klimaatprobleem. Niet DE oplossing maar wel een van de meest cruciale. We moeten nu echt versnellen en met samenwerken komen we verder. Deze regio is een heel inspirerend gebied op het gebied van energie. Er zijn veel energy hotspots en er is al veel samenwerking tussen Nederlands en Duitse ondernemingen.”

Stephanie Koch van FH Münster vulde aan: “In de waterstofdiscussie is het belangrijk om ook de kleinere bedrijven mee te krijgen. Er komt nog geen waterstof uit de leidingen. Voor een energie intensieve onderneming, zoals een bakkerij, is het nog lastig om waterstof te gebruiken. Dat is interessant om samen uit te zoeken.”

Roel van de Plas van Nedstack merkt daarbij op: “Als je in deze industrie werkzaam wil zijn, dan moet je zijn waar de magic happens. En dat is op de grens tussen Nederland en Duitsland. Hier zitten de grootste waterstof producenten van de EU. We weten hoe we grensoverschrijdend moeten samenwerken. De complete keten van waterstof bedrijven bevindt zich in de regio. Hier worden kansen gecreëerd.”

Meer informatie

Na de bijeenkomst spraken we met een aantal deelnemers over hun ervaring op het Cross-Border Hydrogen cluster 2023 en hun visie op de cross-border samenwerking op het gebied van waterstof.

Wil je deze interessant gesprekken lezen? Klik dan hier.

Het Cross-Border Hydrogen Cluster krijgt begin 2024 een vervolg. Wil je daarbij aanwezig zijn of heb je interesse in cross-border samenwerking op het gebied van waterstof? Neem dan contact met ons op.

Meer informatie over het Kiemt Waterstofcluster vind je hier: Waterstofcluster – Kiemt

Terugblik op de Early Morning Talk ‘Van het gas af wordt makkelijker’

Op 4 april vond weer een Early Morning Talk plaats, waarin werd gediscussieerd over de uitdagingen van het verduurzamen van woningen en het overstappen van aardgas naar duurzame alternatieven. Met 3,4 miljoen mensen in de provincies Gelderland en Overijssel die wonen in 1,5 miljoen huizen, is het verminderen van aardgasgebruik een cruciale stap om de CO2-uitstoot te verminderen en klimaatdoelstellingen te behalen.

Tijdens de Early Morning Talk werden verschillende projecten besproken, waaronder het RAAK project “Zon als Bron voor de Warmtepomp”, dat onderzoekt hoe zonne-energie kan worden gebruikt als bron voor warmtepompen. Er werd gekeken naar verschillende mogelijkheden om woningen aardgasvrij te maken, zoals het gebruik van warmtepompen of waterstof als alternatieven voor aardgas.

Een van de uitdagingen die werd besproken, was de scholing van monteurs en installateurs om de transitie naar aardgasvrije verwarmingssystemen te versnellen. Het is essentieel om voldoende goed opgeleide professionals te hebben die bekend zijn met de nieuwe technologieën om de verduurzaming van woningen te realiseren.

In de live chat tijdens de uitzending werden er vragen gesteld die niet aan bod kwamen in de discussie. De vragen en antwoorden zijn hier te vinden.

Meer uitzendingen waar je energie van krijgt

EnerPRO: grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van energietransitie

Het INTERREG project EnerPRO heeft de afgelopen 4 jaar ondersteuning geboden bij de realisatie en ontwikkeling van product en proces innovaties met betrekking tot gedecentraliseerde productie en opslag van hernieuwbare energie en energie-efficiencytechnologieën. EnerPRO heeft daarbij eveneens de grensoverschrijdende samenwerking tussen Duitse en Nederlandse MKB-bedrijven bevorderd.

Met behulp van de productinnovaties die in het kader van EnerPRO worden geïmplementeerd, wordt een wederzijdse toegevoegde waarde in de regio bereikt en vormt een belangrijke bijdrage aan het bereiken van de klimaatbeschermingsdoelen van Nederland en Noordrijn-Westfalen.

Het EnerPRO project is vier jaar geleden gestart en september 2022 zijn de laatste projecten afgerond. Al vanaf het begin is Kiemt, als projectpartner, betrokken geweest bij het INTERREG project EnerPRO. De afgelopen jaren heeft Tjardo Derksen de rol van regio coördinator voor de provincies Flevoland en Gelderland op zich genomen. In totaal heeft Kiemt één haalbaarheidsstudie en zes ontwikkelingsprojecten afgerond. Hieronder volgt een korte samenvatting van deze projecten.

24/7 Nature Power

Dit Nijmeegse bedrijf heeft samen met de Duitse partner Guspaf uit Xanten gewerkt aan een proefneming circulair ontgassen van binnenvaarttankers. Met het VentoClean Systeem zullen binnenvaartschepen hun schadelijke dampen met een minimale milieubelasting, en zonder gebruik van hulpstoffen, af kunnen geven. De voordelen zijn enorm aangezien de dampen niet meer in de lucht terecht komen en de ingedampte vloeistof gebruikt kan worden voor energieopwekking. Het idee is dat de scheepvaart door het leveren van walstroom die gegenereerd is door restdampen sneller de circulariteitsdoelstelling kan halen.

EScom

Escom heeft samen met Waterway Engineering GmbH gewerkt aan project PV-TE SKID. De achtergrond van dit project is dat in Nederland ongeveer 10,47% van de totale Nederlandse woningvoorraad is gebouwd tussen 1906 en 1965. Deze woningen zijn voornamelijk eigendom van VvE’s of van woningcorporaties. Om deze woningen te verduurzamen staan deze partijen voor een enorme opgave. Escom heeft een basissysteem ontwikkeld dat geschikt is voor dit type woningen. In alle projecten wordt gebruik gemaakt van PVT panelen als basis voor de warmtepomp. Zij hebben zelf een paneel ontwikkeld met een hoge performance en een goede prijs. Met het PV-TE paneel wordt per woning ongeveer 1500 kG CO2 bespaard. PV-TE is een stille en onderhoudsarme bron voor de warmtepomp en het dak krijgt een dubbele functie, zowel het opwekken van stroom als warmtebron.

Sit & Heat

Sit & Heat B.V, in samenwerking met Caisson Elektronic Gmbh, heeft voor dit project gewerkt aan de circulaire batterij: een combinatie van een duurzame oplossing en circulariteit en het kunnen inbouwen in bestaande producten van Sit & Heat. Deze nieuwe innovatie bestaat uit verschillende functies: de batterij van het systeem, de besturing van het systeem, de print (de computer van het systeem) en de sensor om verschillende gegevens te verzamelen en te verwerken. Het innovatieve karakter en de moeilijkheid om alle onderdelen te combineren in een circulaire module die in verschillende type toepassingen is in te bouwen. Alle componenten kunnen uitgebreid of vervangen worden. Dit zorgt ervoor dat de batterij en het Sit & Heat systeem langer meegaan. Het belangrijkste is dat alle grondstoffen zo goed mogelijk, in beheer van Sit & Heat, gerecycled worden.

Stanstechniek Gaanderen

Stanstechniek Gaanderen, MTTEnergy en Jan Putman Beheer B.V. hebben samengewerkt aan een configurator energiesysteem zonnepaneeldaken. In deze dakoplossing worden zonnestroompanelen geïntegreerd waardoor het aanzicht van het dak mooier en functioneler wordt. Stanstechniek heeft een dimensionering computersysteem ontwikkeld waarin het legplan en het aanzicht gelijk inzichtelijk wordt gemaakt, rekening houdende met de indeling van zonnepanelen op het dak en de posities van ramen, dakdoorvoeren en buitenmaten. Met dit systeem kunnen paneeldelen gelijk voor productie worden klaargezet en worden alle benodigde materialen inzichtelijk gemaakt. Het systeem laat de gebruiker direct zien hoe het dak eruit komt te zien en wat de kosten en besparingen zijn. Door deze automatisering wordt veel tijd bespaard. De verwachting is dat woningen daardoor sneller energieneutraal gemaakt kunnen worden, wat weer resulteert in een snellere CO2 reductie. Bij deze ontwikkeling wordt een visueel aantrekkelijk dak met PV- of PVT-modules ontworpen, worden de nodige componenten bepaald en kan de bouwer na de definitie van de mogelijke PVT-modules als warmtebron van een warmtepomp zijn eigen elektriciteit met dit systeem opwekken en tegelijkertijd een warmtebron voor een warmtepomp hebben. Door de toevoeging van het Solar energy Booster PVT systeem is het esthetisch verantwoorde energiedak van Standstechniek ontstaan.

Deze zonnedakconfigurator is ontwikkeld om de energietransitie van particuliere woningen te stimuleren. De werkingsprincipes zijn getest en er is een prototypewoning gebouwd. Deze woning kan ook als demowoning gebruikt worden.

Soluxa

Soluxa B.V. en Dachziegelwerke Nelskamp GmbH hebben gewerkt aan een haalbaarheidsstudie voor terracotta colored solar energy roofs. Het plaatsen van zwarte zonnepanelen is niet altijd mogelijk en gewenst, bijvoorbeeld op monumenten en in wijken met rode daken. Soluxa, een Nederlandse Startup die gekleurde zonnepanelen ontwikkelt, en Nelskamp, een Duitse fabrikant van dakpannen willen zonnepanelen breder toepasbaar maken. Dit kan door gebouw-geïntegreerde zonnepanelen (BIPV) te produceren die door hun vorm en kleur zo mooi mogelijk aansluiten bij het dak. Proeven hebben aangetoond dat het technisch mogelijk is om terracotta gekleurde zonne-energiedaken te maken. In deze studie is de vraag naar terracotta gekleurde gebouw-geïntegreerde zonnepanelen (BIPV) in Duitsland en Nederland onderzocht en verkend hoe de markt kan worden bediend. Duidelijk is dat de markt voor gekleurde zonnepanelen nog sterk in ontwikkeling is. Het product dat Soluxa en Nelskamp kunnen aanbieden heeft een hoger rendement en betere prijs dan andere alternatieven die er op de markt te vinden zijn. Alleen al in Nederland en Duitsland zijn er honderdduizenden gebouwen die geen zonne-energie kunnen opwekken omdat ze geen goedkeuring krijgen voor het plaatsen van panelen. De vraag naar de door dit consortium geboden oplossing is daarom aanzienlijk. Het lijkt dan ook waarschijnlijk dat een marktintroductie succesvol zal zijn.

Dochteren IA

Dochteren IA heeft samen met hun Duitse partner Mechatronik Institut Bocholt van de Westfälische Hochschule gewerkt aan een rotatieturbine. Deze turbine is gebaseerd op het visvriendelijke en beproefde vortex turbine ontwerp en wekt elektriciteit op uit langzaam stromend water met laag verval. Doorontwikkeling van dit project richt zich erop om ook bij grote variaties van de watertoevoer kosten-efficiënt een hoge energieopbrengst per jaar te realiseren. Afhankelijk van het wateraanbod en het benodigde vermogen kunnen een of meerdere generatoren ingeschakeld worden en/of meerdere turbines parallel worden geplaatst. Hierdoor is de installatie compacter en tegelijkertijd kan optimale efficiëntie gedraaid worden. Dat betekent dat de installatie ook gebruikt kan worden op kleinere locaties met grote debietverschillen en kan er bovendien meer elektriciteit worden opgewekt. Er zijn verschillende kernvragen opgesteld en er is onderzoek gedaan. Het resultaat is een 0-serie ontwerp voor een pilot in Lochem en een ruwe schatting van de verwachte jaaropbrengst op basis van historische stromingsdata. Na de pilot zijn een demonstratie in Eefde en twee uitrol-projecten in Voorst en De Pol voorzien.

XINTC Global

XINTC heeft een alkaline elektrolyser stack ontwikkeld en getest met specifieke onderdelen die in samenwerking met een Duitse projectpartner tot stand zijn gekomen. De elektrolyser wordt ingezet voor het produceren van waterstof als vervanging van fossiele energiebronnen. Een diafragma als scheidingsbarrière voor waterstof en zuurstofbelletjes is hierin een uiterst belangrijk onderdeel, maar ook een technisch complex product. De constructieve integriteit van het diafragma, samen met een consistente kwaliteit in termen van prestatie en levensduur, maakt dat bij het ontwerp alle bekende variabelen met de juiste weegfactoren moet balanceren. De voordelen van dit diafragma ten opzichte van bekende anion membranen komen eigenlijk alleen tot hun recht in de geometrie van de stack. Een direct productvergelijk gaat daardoor niet op. Evenmin is het zinvol om het ontwikkelde diafragma af te zetten tegenover diafragma’s van andere aanbieders. In dit specifieke geval is het diafragma geen zelfstandig component, maar een integraal onderdeel van de stack. Het diafragma levert enkel prestaties in samenhang met het ontwerp van de geometrie van de cel.

EnerPRO Slotevent

Het EnerPRO project heeft veel mooie innovaties opgeleverd. Tijdens het EnerPRO Slotevent op maandag 26 september in Kleve, Duitsland zijn deze innovaties in het zonnetje gezet. Duitse en Nederlandse ondernemers hebben tijdens dit event hun eindresultaat van het EnerPRO project en de toegevoegde waarde van EnerPRO gedeeld. Je kunt een compilatie van dit event hier terugkijken.

Tickets voor The Future of Us

Nog iets meer dan een maand, dan is het zo ver: het innovatieve festival The Future of Us op donderdag 6 oktober 2022. Dit jaar met het thema – changing our ways: Hoe trotseren we de afhankelijkheid van grondstoffen binnen de energietransitie?

De dagvoorzitters zijn inmiddels bekend. Raymond Reesink zal ons meenemen in het algemene programma en begeleidt het dynamische programma van podium Blue. Met flair, humor en kennis zal Marlies Claasen op podium Pink zorgen dat de inhoud tot zijn recht komt. Als keynote spreker zal niemand minder dan Guillaume Pitron ook podium Blue betreden. Hij zal ons zijn oplossing voor de eindigheid van grondstoffen binnen de energietransitie vertellen. Het belooft nu al een interessant programma te worden met een zeer actueel onderwerp.

Het evenement is voorbij en het is daardoor niet meer mogelijk om je aan te melden

HAN zoekt bedrijven voor ontwikkeling waterstofsystemen

De Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) zoekt ondernemers voor de gezamenlijke ontwikkeling van brandstofcelsystemen in mobiele toepassingen. Onder de projectnaam ‘H2 Modus’ gaat de school, samen met ondernemers, onderzoek doen naar waterstoftoepassingen in machines voor grondverzet, landbouw, infra, evenementen, hogedrukreinigers, boten en mobiele generatoren.

“Maar deze lijst is nog lang niet compleet”, zegt Toin Peters, docent Automotive van de HAN. “Er kunnen nog meerdere toepassingen bij. Veel bedrijven zijn al of willen aan de slag met waterstof, maar dit is vaak best gecompliceerd. Door samen te werken en kennis te delen denken wij dat er sneller belangrijke stappen gezet kunnen worden.

Binnen het project ‘H2 Modus’ wil de HAN de integratie van H2 brandstofcelsystemen in diverse toepassingen eenvoudiger maken. “Inmiddels is duidelijk dat we bij heel veel activiteiten afscheid moeten nemen van de oude vertrouwde dieselmotor”, zegt Peters. “Veel ondernemingen hebben inmiddels de eerste innovatieve stappen gezet om hun producten te elektrificeren. En in diverse branches zie je inmiddels bedrijven die er vaardig in zijn geworden om verbrandingsmotoren te vervangen door een batterij-elektrisch systeem, in veel gevallen een prima oplossing.”

Toch blijkt dat elektrificatie niet altijd de beste oplossing is. Op steeds meer locaties is er geen laadmogelijkheid, kan er onvoldoende energie worden meegenomen of wordt er te veel vermogen gevraagd. Daarnaast kan het kostenaspect een rol spelen. Uitbreiding van het energiesysteem met een waterstof-systeem biedt dan mogelijk een oplossing, omdat H2 makkelijker opgeslagen en vervoerd kan worden. Een derde voordeel is dat er meer energie kan worden meegenomen in vergelijking met batterijen. De integratie van een H2 brandstofcel-systeem is echter complex en de kennis hierover is nog niet overal voorhanden.

Diverse MKB-bedrijven hebben zich inmiddels bij het project ‘H2 Modus’ aangesloten. In samenwerking met de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen zal worden gewerkt aan onderwerpen als energiebehoefte en dimensionering van de deelsystemen zoals H2-opslag, brandstofcel, batterijpakket en elektrische last. Daarnaast krijgen de wet- en regelgeving, de veiligheid, onderzoek naar aanbod van deelsystemen en componenten, standaardisatie en modulaire opbouw aandacht.

De betrokken ondernemers en HAN gaan gedurende de twee jarige projectperiode, de noodzakelijk kennis van H2 brandstofcellen delen en eigen te maken. De verwachting is dat verschillende deelnemers de opgedane kennis direct gaan toepassen binnen hun eigen bedrijven.

Interesse om deel te nemen?

Ook geïnteresseerd om mee te doen aan een ontwikkelingstraject met andere innoverende ondernemers en professionals van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen? Neem contact op met Toin Peters, Projectmanager Prototyping van HAN Automotive Research: Toin.Peters@han.nl

Everfuel gaat voor 100% groene waterstof

Wie is Everfuel? Wat is hun missie? Wat is de toegevoegde waarde van Kiemt voor Everfuel? Een gesprek hierover met Wouter van der Laak (Business Development manager Benelux) van Everfuel.

Wouter steekt direct van wal. “Als Everfuel geloven wij er heilig in dat waterstof als energiedrager de toekomst heeft. Op dit moment komt een zeer groot deel van alle waterstof uit aardgas, ‘grijs’ dus, wij vinden echter dat de waterstof volledig groen kan en moet zijn.”

Wie is Everfuel?

Everfuel maakt groene waterstof voor emissievrije mobiliteit commercieel beschikbaar in heel Europa en biedt concurrerende all-inclusive waterstofvoorziening en brandstofoplossingen. Everfuel bezit en exploiteert een groene waterstofinfrastructuur en werkt samen met voertuig-OEM’s om de volledige waterstofwaardeketen te verbinden en naadloos waterstofbrandstof te leveren aan zakelijke klanten op basis van langetermijn contracten.

“Groene waterstof is een 100% schone brandstof gemaakt van hernieuwbare energie en de sleutel tot de elektrificatie van de transportsector in Europa en een duurzame toekomst. Everfuel is een jong ambitieus bedrijf, met het hoofdkantoor in Herning, Denemarken, en met activiteiten in Noorwegen, Denemarken, Zweden, Nederland, Duitsland en België, en een plan om in heel Europa te groeien. Everfuel is genoteerd op Euronext Growth in Oslo.” vertelt Wouter.

Hij vervolgt: “We hebben als missie om het tanken van waterstof eenvoudig te maken, tegen prijzen die kunnen concurreren met de huidige fossiele brandstoffen”

Big data en de waardeketen

Everfuel heeft een innovatieve, efficiënte en schaalbare waardeketen ontwikkeld waarin waterstofproductie, -distributie en -tankstations slim geïntegreerd en gekoppeld zijn. Dit wordt ondersteund door een eigen ontwikkelde App en het ‘Everfuel Helios big data system’. Met dit systeem wordt de data, afkomstig van elektrolysers, distributiestations, waterstoftrailers en tankstations verzameld. Big data wordt gebruikt om slimme data te genereren om vervolgens de operationele processen te perfectioneren. Dit draagt bij aan de mogelijkheid om prijzen aan te bieden die concurrerend zijn met fossiele brandstoffen.

Het eerste waterstof tankstation voor bussen

Everfuel is betrokken in diverse projecten. In Nederland start Everfuel binnenkort met de levering van waterstof aan 20 bussen van Connexxion in Heinenoord als onderdeel van een contract met de Provincie Zuid-Holland.

Groene waterstoffabriek in Fredericia

In Fredericia (Denemarken) is Everfuel op dit moment een groene waterstof fabriek aan het bouwen op basis van een eigen ontwerp (EPC) ter grootte van 20 MegaWatt (MW). De groene waterstof uit deze electrolyser zal voor een deel geleverd worden aan een raffinaderij naast de fabriek en tevens via de hoge capaciteit distributie trailers van Everfuel aan diverse tankstations in de regio. De restwarmte zal aan 500-600 woningen worden geleverd. Dit zogenaamde Power-to-X (PtX) project heet HySynergy en zal in de tweede helft van 2022 operationeel zijn. De volgende stap in voorbereiding is 300 MW (fase II) in 2025 en het einddoel op deze locatie is 1 GigaWatt in 2030. Voor de 300 MW is inmiddels de aansluiting op het elektriciteitsnet gereserveerd. Verder is Everfuel gestart met de exploitatie van 7 tankstations, zijn 5 nieuwe locaties vastgelegd en meerdere in ontwikkeling.

In Kopenhagen heeft Everfuel een tankstation waar op dit moment dagelijks 100 taxi’s van waterstof worden voorzien en dit jaar groeit naar 200 taxi’s. Het station is ook geschikt voor het gebruik door heavy duty trucks zoals trekkers, vuilniswagens etc.

Waarom lid geworden van het Kiemt-netwerk?

Voor Wouter is het grote netwerk en de verbindende kwaliteiten van Kiemt de reden om aan te sluiten bij het Kiemt-netwerk. Of zoals hij zelf zegt: “Door de inhoudelijke kennis van Kiemt, zijn ze niet alleen in staat om te verbinden met partijen, maar vooral ook met de juiste partijen”

Met welke partijen komt Everfuel graag in contact?

“We zoeken altijd naar regionale partners in de hele keten die we aan het opzetten zijn. Bedrijven die werken aan technologieën die de keten slimmer en efficiënter maken. Zodat we gezamenlijk kunnen opschalen in de ontwikkeling van diverse waterstofoplossingen” aldus Wouter. “En tegelijkertijd komen we natuurlijk graag in contact met bedrijven die groene waterstof willen inzetten als brandstof voor hun voertuigen”

Wouter sluit af met een mooie metafoor:” Eigenlijk, zegt hij, kun je het netwerk van Kiemt zien als tandwielen die in elkaar vallen. En om deze tandwielen soepel te laten lopen, is olie nodig. Kiemt is voor mij de zo belangrijke olie. Wij kijken dan ook uit naar een fijne samenwerking, waar mooie verbindingen tot stand worden gebracht ”

Partner worden van Kiemt?

Wij willen de grootste uitdaging van deze tijd aanpakken: het versnellen van de klimaat- en energietransitie en de realisatie van circulaire economie. Hiermee zorgen wij voor een duurzame woon- en leefomgeving voor ons. Neem bij interesse om partner te worden van Kiemt contact met ons op. Dit kan via info@kiemt.nl of door te bellen naar 026-4461469. Uiteraard kun je ook een bericht achterlaten via het contactformulier.

ps. Wil je als partner van Kiemt ook een keer in beeld komen? Neem dan contact met ons op voor het inplannen van een interview.

Testopstelling electrolyser in HAN H2 Lab klaar om volautomatisch en onbemand testen uit te voeren

In het HAN H2Lab op Industriepark Kleefsewaard in Arnhem doen onderzoekers en studenten van de HAN Arnhem Nijmegen, in het kader van het project Enowatts, onderzoek naar het rendement van de electrolyser. Met andere woorden: hoeveel van de elektriciteit die erin wordt gestopt, wordt omgezet in groene waterstof.

Voor en nadelen van het testen op kleine schaal

Het onderzoek wordt op kleine schaal uitgevoerd met een electrolyser van 300 Watt. Roel Jansen, onderzoeker en docent bij de HAN, zegt hierover: “Er zijn veel voordelen aan het op het kleine schaal testen van de electrolyser. Zo is een kleiner apparaat vaak goedkoper en kunnen er sneller testen en meer herhalingen worden uitgevoerd. Meer herhalingen betekent meer betrouwbaar zijn in het doen van uitspraken. Daarnaast is een voordeel dat het onderzoeken met een kleiner apparaat is veiliger vanwege de verminderde kans op explosiegevaar”

Nadelen zijn er uiteraard ook. Hoe kun je nu de resultaten vertalen naar de praktijk? Als voorbeeld noemt Roel het onderwerp warmte. “Hoe snel iets afkoelt, hangt af van de buitenkant. Als iets heel veel buitenkant heeft ten opzichte van de binnenkant, koelt het snel af. Bij een grote electrolyser is deze verhouding anders dan met de electrolyser waar wij mee testen. Je moet dus goed nadenken over de relevantie van de testen voor de praktijk.”

Wat is de huidige stand van het onderzoek?

Het onderzoek is nu in de fase dat een systeem is opgebouwd, waarmee de testen onder geconditioneerde condities kunnen worden herhaald. De volgende fase is omdat dan ook te gaan doen. Het systeem is nu zo opgebouwd dat er geautomatiseerd herhalingen kunnen worden gedaan. Hierdoor zijn de condities zo goed mogelijk vergelijkbaar. Dus niet dat iemand dit om de 10 minuten zelf moet doen, maar het dus volautomatisch gebeurt.

Dynamische belasting

“Stel je voor dat je de electrolyser wilt gebruiken om zon of wind om te zetten in waterstof, dan heb je ook repeterende patronen van de opkomende en ondergaande zon. Door deze herhalende cycli zo goed mogelijk na te bootsen, kunnen we onderzoeken in welke mate het systeem slijt bij dynamische belasting.”

Het meten van deze dynamische belasting is belangrijk. Als voorbeeld licht Roel toe: ”Metaal bijvoorbeeld wordt moe na verloop van tijd. Door het regelmatig belasten, gaat het op een gegeven moment stuk. Ons systeem kan simuleren wanneer, en waar deze vermoeiing optreedt. Dit kunnen we testen door het systeem straks geautomatiseerd bijvoorbeeld 2000 keer achter elkaar te laten opstarten en afsluiten. Om vervolgens te onderzoeken wat dit doet met het wel of niet optreden van vermoeiing. Je kunt door deze onderzoeken dus iets zeggen over het verouderingsproces van het systeem, en daarmee iets over de economische haalbaarheid van het systeem.”

Met name het laatste onderdeel: veroudering van de onderdelen is belangrijk. Roel zegt hierover: ”Ieder systeem heeft bepaalde specificaties wat wordt aangeduid als ‘performance at beginning of life’. Deze specificaties worden echter steeds minder gunstig. Op gegeven moment komt er een moment dat hij niet meer economisch rendabel is. Je wilt graag weten wanneer het systeem (of delen ervan) moet worden vervangen.

Onderzoek naar de levensduur is dus belangrijk. We doen dit door het uitvoeren van een AST (Accelerated Stress Tests). Hierbij zetten we het systeem flink onder spanning. De resultaten hiervan kunnen we extrapoleren. Want de veronderstelling is dat als we resultaten op celniveau kennen en op bijvoorbeeld 10 cellen, we aardig kunnen voorspellen wat er gebeurd bij 100 of 1000 cellen”

Het gaat allemaal om veiligheid

In de afgelopen tijd zijn er al meerdere deelsystemen uitvoerig getest. Waarbij onderzoeksvragen gesteld werden als: wat gebeurt er als we 1 keer opstarten en weer stoppen? Wat als er iets gaat lekken, stopt het systeem dan ook vanzelf omdat wij er niet bij zijn? Wat als de tank met water sneller leeg gaat dan wij hadden bedacht, waardoor de stack kan beschadigen, stopt het systeem dan ook met meten? Dit gaat allemaal over veiligheid voordat je zo’n grote serie van herhalingen kunt uitvoeren.

Integratie van het systeem

De hardware en software van het systeem is zo gebouwd dat ervan wordt uitgegaan dat er modulair subsystemen aan kunnen worden toegevoegd. Bijvoorbeeld een opslagtank voor de waterstof. Want je kunt een electrolyser testen, maar misschien wil je de waterstof die geproduceerd wordt wel opslaan. Deze mogelijkheid is dus ingebouwd in de hardware, maar ook in de software van het systeem.

Schaalbaar systeem

Naast de modulaire opbouw is het belangrijk dat het systeem schaalbaar is. Een belangrijk begrip in de wereld van waterstof. Stel je wilt de waterstof gebruiken om deze om te zetten in elektriciteit, dan is de hard- en software voorbereid om hier een brandstofcel aan te koppelen. En kan er getest worden wat dit doet met het rendement van de waterstof. Deze gegevens zijn vervolgens te extrapoleren. Waardoor je kunt onderzoeken wat het waarschijnlijke effect is op grote schaal. Er is dus heel erg gedacht aan de integratie van het systeem en niet alleen op het testen van de electrolyser. “Want het is de integratie die uiteindelijk voor de praktijk relevant is” vervolgt Roel.

Resultaten tot nu toe

“We weten nu dat het systeem wat er gebouwd is werkt. Er wordt data geproduceerd welke overeenkomt met wat de theorie ons vertelt. Het systeem levert bruikbare gegevens op een veilige manier op. Bijvoorbeeld dat het aannemelijk is, nu we vaker het systeem achter elkaar opgestart en gestopt hebben, we dit ook 10.000 keer geautomatiseerd achter elkaar kunnen laten doen. Wat ook een belangrijk resultaat is, is dat we deze testen nu ook onbemand kunnen laten uitvoeren. Waarbij we zoveel vertrouwen hebben op de beveiliging dat we een broodje kunnen eten terwijl het systeem zijn werk doet.”

Een belangrijke uitkomst is ook, dat er contacten zijn gelegd met bedrijven die onderdelen leveren. Deze bedrijven willen ook bijdragen in natura en daarmee in het verder brengen van de opstelling. Ze stellen hun producten soms kosteloos aan ons beschikbaar. Een voorbeeld hiervan is de inzet van een geavanceerde waterstof sensor. Deze is ter bruikleen gesteld door het bedrijf Analytical Solutions and Products (ASaP) te Amsterdam .

Concreet resultaat ook dat er minstens 100 uur waterstof is geproduceerd. Voor een vermoeingsstudie is dit weliswaar niet voldoende, maar het geeft een aannemelijk betrouwbaar beeld van wat de productie van waterstof doet met de veroudering van het systeem.

Resultaat is ook dat de opstelling gebruikt gaat worden voor een TKI-onderzoek (Topconsortium voor Kennis en Innovatie) samen met HyGear. Belangrijk volgens Roel, omdat ze hierdoor goed voeling houden met wat de wensen van het bedrijfsleven zijn.

Want zegt Roel: ” Waterstof produceren is 1 ding, maar waterstof van voldoende kwaliteit produceren tegen acceptabele kosten is veel belangrijker. Dit onderzoek gaat hier dan ook voornamelijk naar kijken. Welke kwaliteit waterstof moet je produceren om te kunnen gebruiken in een brandstofcel. Wat gebeurt er onder dynamische condities (het aanbod van energie fluctueert immers) met de kwaliteit van de waterstof?”

Relatie tot onderwijs

De studenten die onderdeel uitmaken van het onderzoeksteam hebben meegeholpen bij het bouwen van de hardware. Bij het in- en aan elkaar schroeven van het systeem. Ze hebben gezocht naar leveranciers voor onderdelen van het systeem. Daarnaast hebben ze deelsystemen getest en resultaten geanalyseerd, en helpen ze bij het gestructureerd nadenken over de volgorde van de testen. Doordat ze bijvoorbeeld afstudeerpresentaties geven helpen ze ook bij het uitdragen van de onderzoeksresultaten. Wat Roel ook erg aanspreekt is de kritische houding van de studenten. Hierdoor wordt het onderzoek en daarmee de resultaten nog relevanter voor het werkveld.

Wat het onderwijs op deze manier krachtig maakt is dat de studenten zelf kunnen onderzoeken en ervaren hoe het systeem in elkaar zit en werkt. Ze halen de kennis daardoor niet alleen op uit de boeken, maar ervaren letterlijk wat het systeem doet. Door deze opstelling wordt er in het lesmateriaal gebruik gemaakt van grafieken die ze zelf produceren. Ze krijgen dus niet alleen het theoretische kader mee, maar ook de praktijkkant.

Volgens Roel is dat van onschatbare waarde voor de studenten en hun kansen op de arbeidsmarkt en zegt hij afsluitend: “Het is voor studenten toch veel aantrekkelijker om praktijkgericht onderwijs te krijgen in plaats van het alleen te leren uit de boeken”

Wil je meer lezen over het project Enowatts? Lees dan ook deze artikelen Het unieke Waterstofinvesteringsmodel, Van proberen kun je leren: elektrisch voertuig ombouwen tot waterstof en Sustainability Challenge: Massa- en energiestromen in en uit IPKW.

Geld beschikbaar voor inhuren van een innovatiemakelaar

Startups en scale-ups zijn de bedrijven die, vaak, voorlopen op gebied van innovatie. Door hun start of groeiambitie beschikken ze niet altijd over voldoende financiële middelen, kennen de de markt nog niet altijd even goed en missen ze soms ondernemerservaring. Om deze ‘gaten’ dicht te lopen kan een innovatiemakelaar uitkomst bieden.

Goed nieuws dus dat Topsector Energie opnieuw geld beschikbaar stelt voor het inhuren van een innovatiemakelaar. Vanaf 24 januari is het loket open en kan er een subsidie worden aangevraagd voor het inhuren van een innovatiemakelaar. Deze subsidie is speciaal bedoeld voor MKB-ondernemers die zich richten op het ontwikkelen van een duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem.

Voorwaarden subsidie

Aan de subsidie zijn wel enkele voorwaarden verbonden, te weten:
– als MKB-ondernemer ben je met je hoofdvestiging gevestigd in Nederland
– het product of dienst is innovatief en levert een bijdrage aan de snelle transitie van een duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem
– er is in het afgelopen jaar niet meer dan twee keer subsidie ontvangen voor de inhuur van een innovatiemakelaar
– de innovatie moet een innovatie zijn voor de markt waarop de thema’s (programmalijnen) van de betreffende TKI’s zich richten (TKI Urban Energy, TKI Wind op Zee, TKI Nieuws Gas, TKI Energie & Industrie)
– je voldoet aan de voorwaarden uit het formulier “Toelichting aanvraagformulier innovatiemakelaars”.

Meer informatie nodig?

Je leest het volledige bericht op de website van de Topsector Energie.

Als Kiemt ondersteunen wij jou als ondernemer graag bij de aanvraag van deze subsidie. Neem hierover contact met ons op via 026-446 14 69 of stuur een bericht via het contactformulier.

Pilot: Decentrale energiebronnen kunnen regelvermogen leveren

Een langdurige pilot toont aan dat decentrale, duurzame energiebronnen goed in staat zijn om regelvermogen te leveren voor balanshandhaving van het elektriciteitsnet. TenneT startte de pilot in 2018 met zeven geselecteerde partijen, waarvan Kiemt partner Scholt Energy in samenwerking met Enervalis, er een was. Scholt Energy levert met een windpark flexibel inzetbaar vermogen.

De afgelopen drie jaar hebben zeven partijen deelgenomen aan de aFRR markt met decentraal vermogen. De eerste fase in 2018 was een groter succes dan verwacht, waardoor de pilot in 2019 werd voortgezet met vier partijen, waaronder Scholt Energy. TenneT geeft aan dat windturbines, zonneparken, WKK’s, warmtenetten, elektrische auto’s, elektrische boilers en elektrische pompen over de benodigde flexibiliteit beschikken. In een toekomst met steeds minder grootschalige energiecentrales kan netbalancering dus ook plaatsvinden met decentraal elektrisch vermogen. De resultaten van de aFRR pilot zijn beschreven in dit eindrapport. Scholt Energy zet het windpark uit deze pilot al in voor vrije biedingen op de echte aFRR markt voor regelvermogen. Zo zorgen wij dat onze klanten energie optimaal produceren en verbruiken, verdienen aan hun flexibiliteitsinzet en tegelijkertijd bijdragen aan de energietransitie.

Klik op onderstaande link voor meer informatie over de pilot en Scholt Energy:

Pilot bewijst: decentrale energiebronnen kunnen regelvermogen leveren | Scholt Energy