SIA RAAK project: De zon als bron voor de warmtepomp

Afgelopen studiejaar zijn 8 tweedejaars studenten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) aan de slag gegaan met warmtewisselaars. De studenten waren afkomstig van twee opleidingen: Werktuigbouwkunde (WTB) en Industrieel Product Ontwerpen (IPO). Gedurende 16 weken hebben zij 2 dagen aan het project besteed.

Warmtewisselaars onder zonnepanelen

Luchtwarmtepompen maken vaak gebruik van een ingebouwde warmtewisselaar met ventilator om warmte aan de omgeving te onttrekken. De warmtewisselaar neemt veel ruimte in, maakt veel lawaai en moet bij temperaturen juist boven 0˚ C vaak ontdooid worden. De vraag aan de studenten was of de standaard luchtwarmtewisselaar vervangen kan worden door een warmtewisselaar zonder ventilator, die onder zonnepanelen geplaatst kan worden. De studenten dienen zoveel mogelijk gebruik te maken van de standaard constructie van de zonnepanelen. De gewenste warmtewisselaar is onzichtbaar, maakt geen lawaai en vriest minder snel in.

Modelleren en analyseren

De studenten zijn aan de slag gegaan met theoretisch onderzoek: modelleren en analyseren. Op basis van hun onderzoek blijkt dat het zeker mogelijk is. Zij hebben hiervoor een ontwerp gemaakt. Met dit ontwerp is de warmtewisselaar stil en is er veel minder ruimte nodig. Deze ruimtebesparing is in het kleine Nederland natuurlijk belangrijk maar vooral het geluid is van belang met veel mensen op een klein oppervlakte

Aan het project is (zijdelings) een bedrijf gekoppeld, als deelproject van het RAAK-project: EScom. Zij zijn zeer geΓ―nteresseerd in de uitkomst van dit project. Albert Dorland van EScom vertelt: β€œEr is nog steeds weinig bekend over de werking van zonnewarmte als bron voor een warmtepomp. Zo is er vanuit de industrie zelf niet eens een warmtepomp die specifiek geschikt is voor zonnewarmte. Het is dus zeer van belang dat door een onafhankelijk instituut als de HAN de werking van zonnewarmte onderzocht wordt.”

Powerlab

De studenten hebben vooral gewerkt in het Powerlab op Industriepark Kleefse Waard (IPKW). Ze hebben een digitaal model gemaakt op basis van rekenmodellen.

Dit ontwerp is tot stand gekomen op basis van aannames en op papier werkt het. Het is nu aan een volgend projectteam om dit komend studiejaar verder op te pakken. β€œHet digitale ontwerp ligt er, nu moet er een model gemaakt worden en kan het in de praktijk getest worden”, aldus de studenten.

Reacties op het project

Cees van Middendorp, student WTB vertelt: β€œIn het begin vond ik het lastig. Het is een beetje een suf apparaat. Maar nu begint de duurzame kant wel steeds belangrijker te worden en zeker door de oorlog in OekraΓ―ne is het heel actueel geworden. Dat zorgde voor mij echt voor intrinsieke motivatie voor dit project.”

Lars Heijink, student IPO, had het idee dat het project voor een groot deel WTB zou zijn. Maar ook vanuit IPO kan heel goed gekeken naar dit soort installaties. β€œAls het snel geΓ―nstalleerd kan worden, wordt het goedkoper. Door het goedkoper te maken kunnen meer mensen er gebruik van maken.”

Elze Sennema, begeleider vanuit de HAN: β€œDuurzaamheid wordt steeds belangrijker, ook voor IPO wordt dat steeds belangrijker. Niet alleen op het gebied van energie maar ook wat betreft materialen. We moeten toe naar een circulaire economie en dat begint zeker ook tijdens de studie. De noodzaak is groot, ook voor bedrijven. Dat merken we ook aan bedrijven die ons vragen voor projecten, stages en afstudeeropdrachten. Bedrijven weten ons te vinden en dat is fijn.”

Ook EScom is tevreden over de uitkomsten vertelt Albert Dorland. β€œJe merkt dat er wel een aantal voortrekkers uit de markt zijn en deelnemers geneigd zijn om de kaarten voor de borst te houden. Dat is eigenlijk nergens voor nodig, want de markt is groot genoeg. Dus ja, ik ben tevreden over ons resultaat, maar denk dat er bij meer betrokkenheid er nog meer resultaten geboekt hadden kunnen worden. De resultaten gaan mee in onze marketing en R&D. De resultaten zijn van belang voor onze klanten en een aantal zaken zorgen voor verdere doorontwikkeling van ons paneel.” EScom blijft ook bij volgende projecten van de HAN over dit onderwerp betrokken.

EnerPRO: Ondersteuning van innovatie energieproducten in de grensregio

Het INTERREG project EnerPRO heeft de afgelopen 4 jaar ondersteuning geboden bij de realisatie en ontwikkeling  van product en proces innovaties met betrekking tot gedecentraliseerde productie en opslag van hernieuwbare energie en energie-efficiencytechnologieΓ«n. EnerPRO heeft daarbij eveneens de grensoverschrijdende samenwerking tussen Duitse en Nederlandse MKB-bedrijven bevordert.

Met behulp van de productinnovaties die in het kader van EnerPRO worden geΓ―mplementeerd, wordt een wederzijdse toegevoegde waarde in de regio gerealiseerd. Bovendien vormen de innovaties een belangrijke bijdrage in het bereiken van de klimaatbeschermingsdoelen van Nederland en Noordrijn-Westfalen.

Het EnerPRO project is  4 jaar geleden gestart en september 2022 zijn de laatste projecten afgerond.

De rol van Kiemt bij EnerPRO

Al vanaf het begin is Kiemt, als projectpartner, betrokken geweest bij het INTERREG project EnerPRO. De afgelopen jaren heeft onze Kiemt collega Tjardo Derksen de rol van regio coΓΆrdinator voor de provincies Flevoland en Gelderland op zich genomen. Als regio coΓΆrdinator heeft Kiemt een belangrijke rol gespeelt in de acquisitie van MKB bedrijven (zowel binnen als buiten het netwerk van Kiemt), intake gesprekken gevoerd, MKB bedrijven ondersteund bij de EnerPRO aanvraag, het vinden van een Duitse partner en ondersteuning geboden gedurende het project.

In totaal heeft Kiemt 1 haalbaarheidsstudie en 6 ontwikkelingsprojecten voor dit project afgerond. Daarnaast heeft Kiemt de organisatie van het slotevent op zich genomen.

Tijdens EnerPRO slotevent (op maandag 26 september van 13:00 tot 14:00 uur in Kleve) zullen onder andere de Gelderse Sit&Heat en Soluxa een podium krijgen.

Wil je hier bij zijn? Meld je dan snel aan! Klik hier om je aan te melden.

Video’s genomineerden Jan Terlouw Innovatieprijs 2022

Op 6 oktober worden de winnaars van de Jan Terlouw Innovatie- en Ambitieprijs bekend gemaakt tijdens het festival The Future of Us. Dit jaar reikt Kiemt deze eervolle prijs voor de 12e keer uit en de awards worden overhandigd door Jan Terlouw zelf. De genomineerden zijn al bekend, maar om zicht te krijgen op wat zij nu eigenlijk doen en waarom ze kans maken op de Innovatie- of Ambitieprijs stellen ze zich in onderstaande video’s voor.

Genomineerden Jan Terlouw Innovatieprijs 2022

De drie genomineerde innovaties voor de hoofdprijs 2022 zijn: H2Trac BV met de Elektrische trekker E-OX, Callic BV met de Aquathermie Skid en HyMatters met de Waterstoftrailer.

Genomineerden Jan Terlouw Innovatie Ambitieprijs 2022

De vijf genomineerde innovaties voor de ambitieprijs 2022 zijn Zenon Energy met de Zenon Titan – Titanium batterij, Pureps BV met de Circulair maken EPS (piepschuim), Qconcepts Design & Engineering BV met de Zero Emission Shipping, Omlab met de BuildMatterial en NoPalm Ingredients met Microbiele olie uit reststromen als vervanger van palmolie.

Groen licht voor Nedstack voor bouw gigantische fabriek waterstofbrandstofcellen

Vandaag heeft Nedstack te horen gekregen dat hun aanvraag voor financiering om te starten met de bouw van een Fuel Cell Giga Factory (FCGF) gehonoreerd is door zowel de Europese Commissie als de Nederlandse overheid. Daarmee is het startschot gegeven voor een uniek en groots project binnen de Europese Unie om waterstofbrandstofcellen op een geautomatiseerde manier te produceren in hoge volumes. De fabriek zal een plek krijgen op duurzaam Industriepark Kleefse Waard (IPKW) in Arnhem. De verwachting is dat eind 2023 met de bouw en installatiewerkzaamheden gestart kan worden en dat de fabriek gefaseerd in gebruik genomen wordt om eind 2026 op volle kracht te draaien.

Nedstack en de groeiende vraag naar waterstofbrandstofcellen

Nedstack, opgericht in 1999, is een spin-out van AkzoNobel en ontwikkelt en produceert brandstofceloplossingen voor toepassingen met een hoog vermogen, zoals de scheepvaart, industrie en grootschalige β€˜off-grid’ toepassingen, zoals evenementen. Ook nu al bouwt Nedstack brandstofcellen op IPKW, maar daar komt dus een gigantisch productiesysteem bij, dat vijf miljoen cellen per jaar moet gaan produceren. Hiermee wordt productie met een jaarlijkse output op Gigawatt-vermogen mogelijk, en dat is uniek in Europa! Nedstack wordt hiermee een belangrijke Europese speler in de explosief groeiende vraag naar energie uit waterstof om aan de klimaatopgave te voldoen. Tel daar de recente urgentie om onafhankelijk te worden van Russisch gas bij op, en je hebt de reden te pakken dat Europa en Nederland dit project steunen.

Rol Europese Commissie en Nederlandse overheid

Dat is een complex verhaal. Waar het kortgezegd op neerkomt is dat Europa er veel aan gelegen is om de innovatiekracht en werkgelegenheid op waterstofgebied in Europa te behouden, en niet te verliezen aan andere delen van de wereld, zoals dit wel bij andere transities is gebeurd. Nedstack heeft hierop ingespeeld en een aanvraag voor financiering ingediend onder het IPCEI-programma; Important Projects Common European Interest van de Europese Commissie. De IPCEI biedt bedrijven de mogelijkheid op financiΓ«le steun van hun eigen overheid voor doorbraakprojecten die bijdragen aan het concurrentievermogen van Europa. Conform afspraken binnen de EU mogen lidstaten namelijk niet zomaar staatsteun verlenen aan dergelijke grote projecten. Hiertoe moet de Europese Commissie eerst toestemming verlenen aan, in dit geval, de Nederlandse overheid om de bouw van de FCGF te financieren. Die toestemming is nu verleend en dat is uniek: Dit is voor waterstof het eerste IPCEI-project binnen Europa, en bovendien het eerste IPCEI project waar Nederland aan deelneemt. Ook de toezegging van de Nederlandse overheid voor 21,7 miljoen euro aan financiΓ«le steun is bevestigd.

De kracht van het netwerk van Kiemt

Dat Nedstack, partner van Kiemt, een succesvolle aanvraag heeft kunnen indienen, komt mede door de kracht van het netwerk van Kiemt. Kiemt heeft vanuit haar rol als netwerkorganisatie voor het versnellen van de energietransitie in Oost Nederland bijgedragen aan de IPCEI-aanvraag. Kiemt heeft geholpen het regelen van financiΓ«le ondersteuning, het integreren van regionale ecosysteem door mee te schrijven aan de aanvraag en ondersteuning van partners op te halen die bij de aanvraag moeten worden meegestuurd, wil die kans maken. Partijen die tot nu toe al een rol hebben gespeeld zijn o.a. IPKW, Provincie Gelderland, Gemeente Arnhem, OostNL, HAN, TNO, Economic Board, NWBA, TKI Nieuw Gas en Connectr.

Nedstack - Roel van de Pas

Roel van de Pas, Vice President Strategy & Industrialization van Nedstack: β€œKiemt heeft deelgenomen in het redactieteam van onze inschrijving op de IPCEI regeling. Naast een relevante redactionele bijdrage heeft Kiemt ook bijgedragen aan het vergroten van draagvlak voor ons project, coΓΆrdinatie met stakeholders en heeft zij gezocht naar mogelijkheden om zoveel mogelijk spelers in ons ecosysteem aan te laten sluiten en onderdeel te maken van ons project.”

Rol voor Shared Facilities en Energy Demo Field van Connectr

De IPCEI toekenning betekent bovendien dat Nedstack een shared facility kan bieden voor de doorontwikkeling van fuel cell technologie van andere bedrijven. Het opzetten en versterken van shared facilities is het brandpunt van de activiteiten van Connectr om versnelling van energietechnologie te creΓ«ren. Connectr, een samenwerking tussen IPKW, de HAN, OostNL en Kiemt, zal Nedstack daarom verder ondersteunen bij het ontwikkelen en exploiteren van deze shared facility. Je kunt hierover meer lezen in dit artikel van Connectr.

Op de hoogte blijven van circulaire economie en energietransitie

Je aanmelding kan niet worden bewaard, probeer het nogmaals.
Bedankt voor je aanmeldig
* verplicht veld