Terugblik op Early Morning Talk en de Q&A

Afgelopen dinsdag 20 april gingen wij weer live met onze inhoudelijke talkshow die deze keer ging over Toekomstbestendige Zonneparken. Onze directeur Luc Kikkert ging in gesprek met Maarten Kole van Dirkzwager legal & Taks NV, Paul Raats van DNV Energy Systems, Jeroen Sluismans van Wageningen University & Research en Gerjan Wubs van Groenleven.

Het was een inspirerende uitzending over de uitdagingen en kansen bij zonneparken van de toekomst. Er werd gesproken over onderzoek, mogelijke dubbele functies van zonneparken, opslag en wetgeving.

Kijk hieronder de uitzending terug:

Vragen uit de livechat

Tijdens de livechat is er enthousiast gereageerd. Een aantal vragen zijn al aan bod gekomen tijdens de uitzending. De antwoorden op de nog niet behandelde vragen  hebben wij hieronder op een rij gezet.

Vragen beantwoord door Paul Raats:

Wat is het aantal zonnepanelen of kWp per ha dan (gemiddeld)?

Het varieert van plaats tot plaats en van systeem layout /configuratie maar voor de nederlandse parken is een getal van 1000 kWp per hectare een aardige en handige vuistregel.

Waarom niet meer zonnepanelen op bedrijfsgebouwen?

Zonne installaties op (bedrijfs)gebouwen zijn onder andere vanuit het perspectief van land- en ruimte gebruik zeer aan te raden en alle support daarvoor verdient onconditionele aanmoediging.

Zoals NL ook meer dan genoeg ruimte heeft op zee voor windenergie kunnen daar ook drijvende zonneparken gerealiseerd worden volgens TNO onderzoek. Te duur?

Er is vooralsnog geen sterke reden om aan te nemen waarom dat niet zou gaan of passen. Offshore floating PV staat nu nog in de (kleine) kinderschoenen; er moeten techno-economische stappen worden gemaakt en ook op het gebied van ecologie (o.a. effect op het [onder]waterleven) zijn er onbekenden die goed onderzocht moeten worden.

Vragen beantwoord door Maarten Kole:

De huur voor de grond zal ook minder zijn bij gecombineerd gebruik. Dat compenseert toch de verminderde opbrengst?

Het is inderdaad logisch om bij gecombineerd gebruik een lagere huur/retributie voor het gebruik van de grond door de exploitant van het zonne-energie systeem af te spreken, maar dat zal zeker niet de volledige verminderde opbrengst compenseren. 

Vragen beantwoord door Jeroen Sluijsmans:

Dubbel ruimtegebruik is ook delen van opbrengsten en delen van risico’s. Hoe kijkt u daar tegenaan?

De vraag is niet specifiek gesteld, en dat maakt beantwoording lastig. Het kan immers gaan om allerlei maatschappelijke kosten, baten en risico’s. Misschien doen we er goed aan om een insteek te kiezen, dat het betreffende gebied er beter van wordt. En dan weten de betrokken ontwikkelaar, bewoners, agrariërs, natuurorganisaties en gemeente in het ontwikkeltraject vast en zeker die opbrengsten en risico’s te benoemen en met elkaar af te wegen. Dat vraagt dan wel om een coöperatief planproces, zoals in Energietuinen. https://www.energietuinen.nl/

Moet je bij de business case niet alleen rekening houden met de energie opbrengst maar ook kijken naar de waarde voor de natuur of landbouw?

Jazeker. We hebben in ons dichtbevolkte land te maken met majeure opgaves om de energie- en voedselproductie te verduurzamen en de biodiversiteit te herstellen. Op het snijpunt van die opgaves komen mensen in beweging, en dat is ook de koers van ons onderzoek. Wereldwijd wordt er al veel geïnvesteerd in de combinatie van zonnepanelen een landbouw (agrivoltaics). We zullen samen met onze agrariërs moeten ontdekken hoe dat in ons agrarisch landschap past. Uit praktijkvoorbeelden blijkt dat zonneparken via het ontwerp en het beheer een rol kunnen spelen in biodiversiteit herstel. Recent hebben we biodiversiteit op 25 bestaande zonneparken gemonitord en het voorbeeld dat ik noemde met Zonnepark De Kwekerij in Hengelo (Gld) is hoopgevend: https://research.wur.nl/en/publications/verkenning-van-bodem-en-vegetatie-in-25-zonneparken-in-nederland-

 Vragen beantwoord door Gerjan Wubs:

Dubbel ruimtegebruik is ook delen van opbrengsten en delen van risico’s. Hoe kijkt u daar tegenaan?

Daar ben ik het mee eens. Zonder het delen van de opbrengsten en het delen van de risico’s zouden beiden partijen weinig stimulans hebben tot dubbel ruimtegebruik.
In het geval van agriPV is het risico voor de fruitteler dat het systeem een lange periode op zijn land moet blijven staan. In deze periode kan hij niets anders met zijn land doen dan fruit telen of het land verhuren aan een andere fruitteler. Voor ons is het risico dat de fruitteler stopt met het telen onder de zonnepanelen, wat als gevolg heeft dat we een deel van de inkomsten missen. Aan ons is het dan om een andere fruitteler te vinden die bereid is onder de zonnepanelen fruit te telen.
Voor ons levert het agriPV zonnestroom op. Voor de fruitteler levert het systeem enorm veel voordelen op:

• Duurzame en robuuste bescherming voor de gewassen, bestand tegen elk weertype. Geen zorgen meer om een stormen of hagelbuien en minder last van extreme hitte
• Geen investering in kostbare (conventionele) teeltondersteunende voorzieningen
• Geen arbeid aan het monteren en demonteren van het plastic/folie
• Geeft het bedrijf een duurzame uitstraling
• Stabieler klimaat (lagere maximumtemperaturen en hogere minimumtemperaturen)
• een gedeelte van de stroom zal omgeleid worden naar uw bedrijf; hiermee behaalt de fruitteler jaarlijks financieel voordeel en verduurzaamt het zijn bedrijf

De huur voor de grond zal ook minder zijn bij gecombineerd gebruik. Dat compenseert toch de verminderde opbrengst?

De grond waarop het agriPV systeem komt te staan is in de meeste gevallen eigendom van de fruitteler zelf. Daarmee hoeft de fruitteler geen huur te betalen. De productie is niet veel minder dan bij traditionele regenkappen. Daarnaast zorgen de zonnepanelen voor een robuuste bescherming tegen extreem weer. Denk hierbij aan stormen, hagelbuien of extreme hitte. Bij onze rode bessen proef die we vorig jaar gedaan hebben in samenwerking met de Wageningen University & Research zagen we een hogere productie onder de panelen, dan onder de traditionele regenkappen. Een deel van de rode bessen was beschadigd door hagel.

Moet je bij de business case niet alleen rekening houden met de energie opbrengst maar ook kijken naar de waarde voor de natuur of landbouw?

Idealiter zouden we ook kijken naar natuur en/of landbouw in de business case. Helaas zijn er nog geen enorme subsidies die een significant verschil maken op de business case van agriPV.