Opinie: Katowice-doelen of Katowice-effect?

12 december 2015. Kennen jullie het nog? Het was de dag dat het klimaatakkoord in Parijs is ondertekend. Door 195 landen. Nooit eerder was de internationale gemeenschap zo eensgezind. De opwarming van de aarde moest worden beperkt tot 1,5 gaden.

Nu vindt drie jaar later de klimaattop in Katowice plaats. 20.000 mensen komen bijeen om te praten over het klimaat. Welke conclusie zullen zij trekken over de afgelopen drie jaar? In 2016 bleef de CO2-uitstoot nog stabiel. Maar in 2017 zijn records gebroken met de stijging van CO2-uitstoot. En ook voor 2018 zijn de verwachtingen niet positief.

Er moet wat veranderen. Katowice moet succesvol worden. Wij moeten maatregelen nemen om de doelstellingen van Parijs ook daadwerkelijk te halen. Dat zal niet makkelijk zijn. Maar met  ambities alleen zullen we er niet komen.

Allereerst moeten wij stoppen met het stoken op steenkool. In Nederland. In Europa. En in de hele wereld. Want ook op het aandeel steenkool geproduceerde elektriciteit zien we geen “Parijs-effect”. Sterker nog, in 2015 en 2016 daalde het aandeel van steenkool. Maar in 2017 steeg het weer. De verwachting is nu dat steenkool nog tot 2040 in de energie-mix blijft. Dit komt met name door India en Zuidoost-Azië. Om onze ambities te realiseren zullen we moeten accepteren dat in sommige plekken in de wereld juist de transitie naar aardgas winst kan betekenen. Het gebruik van aardgas in plaats van steenkool leidt tot forse CO2-vermindering. Dit is niet ideaal. Maar wel realistisch.

Tegelijkertijd zal West-Europa nog nadrukkelijker moeten inzetten op innovatieve oplossingen. Innovatieve oplossingen waarmee we energie uit zon, wind en biomassa betaalbaar maken. En innovatieve oplossingen waarmee deze energie weer kunnen distribueren, zoals waterstof. Deze kennis kunnen wij exporteren naar andere landen. Naar opkomende economieën waar de energiebehoefte nu al jaren aan het stijgen is. Zodat ook zij uiteindelijk klimaatneutraal energie kunnen opwekken. Daarbij zullen wij een tussenfase moeten accepteren waarin deze landen aardgas gebruiken in plaats van steenkool. Want laten we eerlijk zijn: Onze innovatieve oplossingen van vandaag, kunnen niet zonder meer morgen elders worden ingezet.

De wereldleiders in Katowice zullen zich er de komende dagen over buigen. Ongetwijfeld zullen de ambities benadrukt worden. Misschien worden de ambities zelfs verlegd. Maar de grote vraag is: Blijft het bij ambities en doelstellingen of worden er concrete maatregelen genomen? Kiezen onze wereldleiders voor niet-bindende doelen of gaan ze dit keer voor een effect? De Katowice-doelen of het Katowice-effect. We zullen het zien. Ik hoop, voor u en voor mij, dat zij voor dat laatste zullen gaan.

Luc Kikkert is directeur bij Kiemt. Kiemt versnelt de energietransitie, de transitie naar de circulaire economie en bevordert het innovatieve ondernemersklimaat.