Jan Terlouw Innovatieprijs: hoe is het nu met….. Elestor

In 2016 won Elestor de Jan Terlouw Ambitieprijs voor hun HBr flow batterij. We zijn heel benieuwd hoe het nu met Elestor gaat. Daarover gaan we in gesprek met Wiebrand Kout, oprichter en CTO van Elestor.

Wat is de HBr flowbatterij?

De HBr flowbatterij is een batterij die geschikt is voor langdurige elektriciteitsopslag. We hebben heel veel zon- en windenergie en daarvoor hebben we buffering nodig. Lithium batterijen zijn minder geschikt om economisch lange periodes te overbruggen. Volgens Elestor kan dat met de HBR flow batterij veel goedkoper. Die is bedoeld voor langdurige, grootschalige opslag, bijvoorbeeld bij een zonneweide of windmolenpark. Deze batterijen kunnen heel economisch een periode tot ca 6 dagen overbruggen.

Inmiddels zijn we 7 jaar verder. Hoe gaat het nu?

Elestor is nog steeds het enige bedrijf ter wereld dat deze HBr flowbatterij maakt. Dat komt omdat het heel complex is om de batterij te maken. Wiebrand: “De voordelen van onze batterij zijn onverminderd van kracht. Vooral de lagere kosten van opslag zijn belangrijk. We willen allemaal CO2 vrij zijn maar we willen er niet teveel voor betalen. De combinatie wind, zon en opslag is de beste manier om aardgasvrij te worden.”

Er is volgens Wiebrand nu wel meer concurrentie. “Er zijn veel meer soorten batterijopslag. Maar de Elestor manier is de goedkoopste opslag. We richten ons op zonne- en windparken maar ook op bouwers van distributiecentra. Deze centra hebben een groot oppervlakte en de daken liggen vol met zonnepanelen, maar de teruglevercapaciteit is beperkt tot in sommige gevallen nul. Met onze batterij kan op grote schaal in eigen energie worden voorzien.”

Bij het opladen van de batterij wordt waterstofgas gemaakt. Die wordt opgeslagen in een tank, want die is weer nodig voor het ontladen. In plaats van de waterstoftank kan de batterij ook aan een waterstof pijpleiding gekoppeld worden en geïntegreerd worden met elektrolysers. Zeker bij dagenlange opslag is dat heel nuttig.

Elestor: van een start-up naar een wereldwijde speler

In 2016 was Elestor nog een start-up. De tijd van de eerste investeerders. De batterij stond nog in de kinderschoenen met de eerste tests buiten het lab. “We moesten toen nog veel leren over vergunningen en veiligheidsanalyses en de confrontatie met de buitenwereld aangaan. In 2016 hadden we een team van 6 mensen, inmiddels zijn we met 45, en we gaan tegen eind 2024 naar ca 100 mensen groeien. Afgelopen investeringsronde hebben we 30 miljoen aan investeringen opgehaald om verder op te schalen.“

Waarom heb je de HBr flowbatterij aangemeld voor de Jan Terlouw Innovatieprijs?

“De Jan Terlouw Innovatieprijs draagt bij aan naamsbekendheid. Dit komt ook door Jan Terlouw zelf, dat is natuurlijk een bekende naam. We wisten dat we een sterk concept hadden maar mensen moeten er ook van weten. We zochten erkenning van de buitenwereld.”

En toen wonnen jullie!

“Het winnen van de Jan Terlouw Innovatieprijs gaf erkenning aan het hele team. Het heeft geholpen met de communicatie naar de buitenwereld. Ook kregen we hulp met het aanvragen van subsidies en vervolginvesteringen. We konden de discussie op gang brengen. En dat is nu nog belangrijker dan toen.”

Wat is jouw advies voor start-ups?

“Schrijf je in voor de Jan Terlouw Innovatieprijs. Je kan hele mooie dingen doen in het lab maar de wereld moet het ook zien. Je moet opgemerkt worden. Het is ook leuk voor je team. Het winnen van de Jan Terlouw Innovatieprijs is natuurlijk een grote eer maar het brengt je ook veel op het gebied van het aantrekken van klanten, investeerders en subsidies. Je moet er moeite voor doen om te laten zien hoe goed jouw innovatie is en de Jan Terlouw Innovatieprijs is daar een heel mooi platform voor.”

De opgave van de energietransitie

“We staan voor een grote opgave van energietransitie. De combinatie zon, wind en opslag is de meest logische keuze maar het hangt nu echt op de opslag. Er is een uitrolplan nodig voor langdurige elektriciteitsopslag. Die visie moet er zijn. Ook voor commerciële belangen. Daarvoor is een goed ontworpen marktmechanisme nodig.

Nederland heeft ook eindelijk door dat ze een sterke concurrentiepositie heeft met offshore wind. In 2050 is een piekvermogen van 70 gigawatt voorzien. Dat is 5x meer dan het totale huidige verbruik in Nederland. Daarvoor is echt opslag nodig. Daar is men zich steeds meer van bewust.

Door te weinig voorstellingsvermogen is er niet geanticipeerd. Er zijn miljarden geïnvesteerd in het elektriciteitsnetwerk maar de uitbreiding daarvan gaat lang niet snel genoeg. Met batterijopslag lukt het wel. Maar daarvoor hebben we wel een uitrolplan nodig. En daarvoor is de overheid essentieel.“

De toekomst van Elestor

“We hebben nu eerste fase systemen op maat gemaakt voor zonneweides en distributiecentra. Maar we zijn er nog niet. De 15-uurs batterijen schieten te kort om helemaal over te gaan op zon- en wind energie. We hebben elektriciteitscentrales nodig die je kunt opladen en die dan heel Nederland van energie voorzien. Het duurt nog wel even voordat het zo ver is, eind jaren ‘20, begin jaren ‘30, maar dan moeten wel de juiste beleidskeuzes gemaakt worden. Elestor kan deze bi-directionele elektriciteitscentrales bouwen. Op deze manier creëren we strategische onafhankelijkheid met betrekking tot energie en voorkomen we klimaatontwrichting. Onze grootste concurrent zijn de gascentrales. De technologie is er maar nu nog genoeg geld en menskracht.”